Fajka z Holandii w ruinach XVIII-wiecznej faktorii handlowej w USA
21 lipca 2023, 06:27W miejscu dawnej faktorii handlowej Michilimackinac w cieśninie Mackinac, która łączy jeziora Michigan i Huron, archeolodzy znaleźli wykonany z białej gliny fragment główki fajki. Zabytek odkryto podczas wykopalisk w piwnicy jednego z domów. To nie pierwsze znalezisko archeologiczne w XVIII-wiecznym forcie, ale jedno z najbardziej wyjątkowych. Na fajce widać bowiem odcisk pieczęci przedstawiającej skaczącego jelenia. Takimi znakami posługiwali się w latach 1660–1776 fajkarze z Goudy w Republice Zjednoczonych Prowincji (Holandii).
Czym jest zapalenie przyzębia?
20 lipca 2023, 06:37Zapalenie przyzębia, zwyczajowo nazywane paradontozą, to choroba infekcyjna tkanek przyzębia. Towarzyszą jej m.in. krwawienie, zaczerwienienie i obrzęk dziąseł. W skrajnych przypadkach prowadzi do utraty zębów. Poznaj przyczyny i dowiedz się więcej o leczeniu zapalenia przyzębia.
W poszukiwaniu zaginionych osad wikingów. Legendy pchnęły Duńczyków do kolonizacji Grenlandii
13 lipca 2023, 14:38Często zapominamy, że Dania jest jednym z największych krajów na świecie. W Europie większa jest tylko Rosja. Należy do niej bowiem Grenlandia, a Duńczycy skolonizowali ją pod wpływem legend o zaginionych osadach wikingów. W 985 roku Eryk Rudy poprowadził grupę islandzkich rolników na Grenlandię. Założyli osadę na zachodnim wybrzeżu wyspy i przez ponad 400 lat utrzymywali kontakty z Europą. Urwały się one w XV wieku, ale legendy o osadnikach oraz ich bogactwie przetrwały i stały się siłą napędową XVIII-wiecznej eksploracji Grenlandii.
Wszechświat jest dwukrotnie starszy, niż sądzimy, twierdzi kanadyjski naukowiec
12 lipca 2023, 09:27Wszechświat może być dwukrotnie starszy, niż się powszechnie przyjmuje. Profesor fizyki Rajendra Gupta z Uniwersytetu w Ottawie opracował nowy model kosmologiczny, który rzuca wyzwanie dominującemu modelowi i może rozwiązywać problem galaktyk, które musiały powstać na wczesnym etapie rozwoju wszechświata. Według naszego nowego modelu galaktyki te liczą sobie miliardy lat, a wszechświat ma 26,7 miliarda lat, a nie 13,7 miliarda, jak się obecnie uważa, mówi uczony.
Zwłóknienie wątroby skorelowane z mniejszą objętością mózgu i gorszymi funkcjami poznawczymi
7 lipca 2023, 09:08Zwłóknienie wątroby, które występuje w wielu chronicznych chorobach, jest powiązane ze spadkiem zdolności poznawczych oraz zmniejszeniem objętości mózgu w niektórych jego regionach. Naukowcy z Yale University, którzy zaobserwowali to zjawisko, mówią, że przynajmniej częściowo może mieć ono związek ze stanem zapalnym. Odkrycie potwierdza jednocześnie istnienie osi wątroba-mózg i pokazuje, jak ważna jest wczesna diagnostyka chorób wątroby.
ChatGPT wypada lepiej niż 99% ludzi w teście kreatywnego myślenia
6 lipca 2023, 10:06Sztuczna inteligencja wypada w teście kreatywnego myślenia lepiej niż 99% ludzi, wynika z badania przeprowadzonego przez naukowców z University of Montana. Doktor Eric Guzik i jego zespół wykorzystali Torrance Tests of Creative Thinking (TTCT), który od dziesięcioleci używany jest do oceny kreatywnego myślenia u ludzi. Guzik wygenerował z pomocą ChatGPT 8 rozwiązań tego testu, dodatkowo dał go do rozwiązania 24 swoim studentom
We wczesnym wszechświecie czas płynął pięciokrotnie wolniej, informują naukowcy z antypodów
4 lipca 2023, 10:43Profesor Geraint Lewis z Wydziału Fizyki Uniwersytetu w Sydney wykorzystał odległe kwazary – aktywne supermasywne czarne dziury znajdujące się w centrach starych galaktyk – do pomiaru upływu czasu we wczesnym wszechświecie. W ten sposób naukowcy mieli po raz pierwszy sposobność oglądania wczesnego wszechświata w zwolnionym tempie. Potwierdzili przy tym jeden z wniosków wypływających z ogólnej teorii względności Einsteina.
„Pomruk wszechświata”. Astronomowie zarejestrowali nowy typ fal grawitacyjnych?
29 czerwca 2023, 11:06Astrofizycy korzystający z wielkich radioteleskopów najprawdopodobniej wpadli na ślad fal grawitacyjnych o niskiej częstotliwości, których okres oscylacji liczony jest w latach i dekadach. Takie wnioski płyną z kilku artykułów opublikowanych właśnie w The Astrophysical Journal Letters (1, 2, 3, 4, 5) Sygnał świadczący o obecności fal grawitacyjnych o niskiej częstotliwości znaleziono w danych gromadzonych od lat przez North American Nanohertz Observatory for Gravitational Waves (NANOGrav). Są to zupełnie inne fale niż znane nam, które zostały odkryte przez obserwatorium LIGO w 2016 roku.
Anemia sierpowata jest 11-krotnie bardziej śmiercionośna niż się sądzi
28 czerwca 2023, 12:20Nowe badania sugerują, że anemia sierpowata (niedokrwistość sierpowata) jest 11-krotnie bardziej śmiercionośna, niż wynika z samych tylko danych dotyczących przyczyn zgonów, informują naukowcy z Institute for Health Metrics and Evaluation w Seattle. Choroba ta jest nie tylko zbyt rzadko rozpoznawana, ale zwiększa też ryzyko zgonu z powodu infekcji, udarów, chorób serca, nerek czy komplikacji porodowych. A to oznacza, że niezdiagnozowany pacjent z anemią sierpowatą, który zmarł z powodu udaru trafi do statystyk jako ofiara udaru i nie dowiemy się, że udar został spowodowany przez anemię sierpowatą.
Sprzątacz zniszczył 20 lat badań. Uczelnia chce milionowego odszkodowania
28 czerwca 2023, 11:49Sprzątacz wyłączył zamrażarkę w uczelnianym laboratorium, ponieważ zepsuty sprzęt wydawał drażniący dźwięk. W ten sposób zniszczył próbki i inne materiały, niwecząc przeszło dwie dekady badań. Rensselaer Polytechnic Institute w Troy domaga się od firmy, która go zatrudniła, ponad 1 mln dolarów. Kwota ta ma stanowić odszkodowanie i pokryć opłaty prawne.
